علی فرهادی - گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد وبخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
حسین آرویی - گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین نعمتی - گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا صالحی - گروه علوم باغبانی و فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

پایه های پیوندی سبزی های میوه ای در سال های اخیر گسترش فراوانی یافته اند. با توجه به وجود ژرم پلاسم های بومی کدو، شناسایی و انتخاب توده های متحمل به تنش شوری و معرفی برای تولید پایه های هیبرید ضروری است. با پیوند خیار هیبرید اسپادانا بر 3 توده محلی کدو تنبل، قلیانی و حلوایی، به همراه 3 هیبرید وارداتی فرو، 64-19 و شینتوزا و خیار اسپادانا با و بدون پیوند روی خودش، جمعا 8 تیمار نسبت به تنش شوری با نمک NaCl (صفر، 2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر) و آب شور چاه کشاورزی (6/6 دسی زیمنس بر متر) مقایسه شدند.آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که کاهش رشد بوته از شوری 4 دسیزیمنس بر متر به طور ملموس شروع شده، به نحوی که در مقایسه با شرایط بدون شوری (شاهد) موجب 22% کاهش رشد رویشی گردید. افزایش شوری از منبع کلرید سدیم در حد 6 دسیزیمنس بر متر موجب وقفه شدید رشد بوته ها گردید. استفاده از آب شور چاه کشاورزی با EC برابر 6/6 دسیزیمنس بر متر، در مقایسه با آب شور 6 دسیزیمنس بر متر از منبع NaCl، تاثیر منفی کمتری بر رشد بوته ها گذاشت. در شرایط تنش شوری، طول ریشه و نسبت ریشه به اندام هوایی افزایش و حجم و ماده خشک ریشه کاهش یافت. بوته های پیوندی خیار گلخانه ای اسپادانا روی خودش، در مقایسه با گیاهان غیر پیوندی، موجب ترغیب رشد رویشی بوته ها گردید. جمعیت کدوهای بومی در تحمل به شوری قابل رقابت با هیبریدهای وارداتی بودند. بر اساس نتایج، رشد رویشی شامل طول بوته، سطح برگ، حجم و ماده خشک ریشه و شاخساره، پایه های هیبرید فرو، شینتوزا، 19-64 و کدوی تنبل به عنوان پایه های متحمل به شوری شناخته شدند.

پیوند، خیار، رشد رویشی، تنش شوری، کدو