محمد عابدالجابری؛ چرایی انحطاط مسلمانان و راهرهایی از آن

با گذشت چندین قرن از مواجهه اسلام با غرب، سوال (چه باید کرد تا از انحطاط رهایی یافت ) همچنان دغدغه اصلی متفکران و اندیشمندان مسلمان است. هر متفکری با ارایه روشی خاص ، دغدغه احیای سنت های اسلامی را در سر می پروراند و بدین ترتیب طیف گوناگونی از راه حل ها پدید آمده است. یکی از این راه ها متعلق به محمد عابدالجابری، نواندیش عقل گرای مغربی است. به عقیده عابدالجابری، جوامع اسلامی ، به دلیل غفلت از سنت ابن رشد و عدم نقد میراث گذشته خود در انحطاط و عقب ماندگی به سر می برند. عقل عربی (نه الزاما عقل اسلامی) دارای ساختارهای مخصوصی است که آن را از عقل غربی متمایز می کند. تکیه بر سنت های اسلامی و خوانشی نوین از فلسفه اندلس مخصوصا ابن رشد می تواند به سوال (چه باید کرد تا از انحطاط رهایی یافت ) مسلمانان در عصر جدید پاسخ مطلوبی بدهد. به عقیده وی، اندیشه ابن رشد، دین و فلسفه را از هم جدا می کند؛ تسامح سیاسی و عقیدتی را مطلوب ، نقد را عامل شکوفایی و عقل و دین را دارای کار ویژه های مخصوص خود می داند؛ و عقل را ابزاری برای نقد معرفی می کند. بنابراین از نظر وی ، ضروری است جهت احیای این سنت عقلانی دست به خوانشی نوین از فلسفه مغرب و اندلس بزنیم.

Keywords:

سنت اسلامی , انحطاط مسلمانان , محمدعابدازجابری