حمیدرضا محبوبی آرانی - استادیار فلسفه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

با وجود تفاوت های بسیار میان کار فلسفی کانت و نیچه شباهت های جالبی نیز در دیباچه های آنها بر دو کتاب اصلیجان نیز به چشم میآید: فراسوی خیر و جر نیچه و نقد عقل محض کانت. در این دیباچه ها، این دو فیلسوف نقدهای خود از جزم باوری و متافیزیک را عرضه می کنند و از امیدهای خود برای فلسفه آینده سخن می گویند. این یک فلسفه آینده از نظر هر دو، از جزم باوری فاصله خواهد داجت. کانت اثر خود را در واقع تمهیدی بر این فلسفه می گمارد، در حالی که نیچه همچنان امید ظهور این فلسفه را در سر می پروراند. در این مقاله سعی شده است در سه بخش این مضامین بیان و جرح جود. در درآمد، صحنه شباهت های میان این دو دیباچه را ترسیم خواهیم کرد. در بخش دوم، منظور و مراد کانت و نیچه از جزمباوری را جرح داده، نشان می دهیم چرا آنها از افول و مرگ جزم باوری سخن میگویند. بخش پایانی، نشان میدهد که چرا نیچه و کانت هر دو سودای یک فلسفه آینده را در سر دارند، فلسفه آیندهای که آثار خود را همچون تمهیدی بر آن تلقی می کنند.

جزم باوری، متافیزیک، فلسفه نقادانه، تجربه باوری، فلسفهآینده