انوش جعفری - استادیار دانشکده حقوق و علومسیاسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
حمیده قنبری - کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

کشور ایران به رغم برخورداری از یک غنای منابع طبیعی و دسترسی به منابع معدنی نفت و گاز، هنوز از نظر اقتصادی درزمره کشورهای توسعهیافته جهان به شمار نمی آید. تصویر تجارت خارجی و به ویژه صنعت نفت ایران، این نکته را می نمایاند که تا علت توسعه نیافتگی مشخص و راه صحیح انتخاب نشود، هرگونه گشایشی در واردات، توسعهنیافتگی را عمیق تر میکند. تاثیر اقتصاد غیررسمی را نیز میتوان در وابستگی شدید به رانتهای دولتی، به عنوان منبع اصلی درآمد مشاهده کرد. این وضعیت به نوبه خود مانع ظهور کشورهایی با توسعه پایدار شده و دولت و ملت نمیتوانند در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به درستی سهیم شده و یا حتی ملت نمیتواند دولت را در تنظیم حقوق، مسیولیتها و تکالیفاش مورد سوال قرار دهد و مادامی که درآمدهای نفتی ادامه دارد، دولتها تنها به آن دسته از تقاضاهای مردم پاسخ خواهند داد که برای حفظ قدرت و موقعیتشان ضروری باشد. در حالیکه توسعه اقتصادی از طریق ثروت نفت، میتواند به عنوان پیش درآمدی برای توسعه سیاسی، اجتماعی و نهادسازی برای جامعهای دموکراتیک باشد. در این مقاله سوال اصلی موانع توسعه اقتصادی ایران کدام اند، و فرضیه آن ساختارهای اقتصادی، نفتی بودن چرخه تولید، فقدان سرمایه گذاری مولد از موانع اساسی توسعه اقتصادی ایران میباشد.

توسعه، اقتصاد، رانت خواری، درآمدهای نفتی، اقتصاد غیررسمی