شهلا کاظمی پور - عضو هیات علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران و معاون پژوهشی مرکز مطا
نادر مطیع حق شناس - عضو هیات علمی مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه وزارت ع
ساحل طاهریان فرد - کارشناس ارشد جمعیت شناسی و کارشناس مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی اسی

سرشماری ها یکی از اصلی ترین منابع اطلاعات جمعیتی به شمار می آیند. سرشماری ها یکی از عمده ترین راههای شناخت کشورها از لحاظ ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی برای برنامه ریزی نظارت و ارزیابی خدمات و فعالیتهای ملی و منطقه ای است. هدف از این مقاله بررسی خطاهای محتوایی و ارزیابی کیفیت ، صحت و دقت گزارش سن و جنس در شش استان منتخب کشور (آذربایجان غربی، کردستان، سیستان و بلوچستان، مازندران، فارس و یزد) با در نظر گرفتن ملاک روشنی از درجه توسعه یافتگی هر استان می باشد روشهای جمعیتی مورداستفاده دراین مطالعه، روش سازمان ملل (ارقام تلفیقی) و سیستم Logit می باشد. منابع اصلی اطلاعات را سرشماری های عمومی نفوس و مسکن در سالهای 1365 و 1375 و نیز گزارش توسعه انسانی (HDI) سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تشکیل میدهند. براساس چارچوب نظریات توسعه به نظر می رسد در استانهای بیشتر توسعه یافته کیفیت، دقت و صحت گزارش سن و جنس بیشتر و خطای محتوا در حداقل بوده است این بررسی نشان میدهد که از هر سرشماری به سرشماری بعد، بهبود چشمگیری در گزارش سن و جنس مشاهده شده است که از قالب کلی ارزیابی سرشماری های کل کشور طی سالهای 75-1335 تبعیت می کند.

سرشماری، ارزیابی، رویکرد توسعه ای، روشهای جمعیت شناختی