محسن ابراهیم پور - عضو هیات علمی سازمان تحقیقات جهاد کشاورزی

دربانک اطلاعاتی فرهنگ آبادی های ایران که نرم افزار آن به زبان ویژوال بیسیک طراحی شده موتور بانک اطلاعاتی آن اکسس و همچنین مجهز به سیستم اطلاعات جغرافیایی کاریس است؛ اطلاعات سرشماری های رسمی کشور، از جمله سرشماری سال 1329 توسط سازمان جغرافیایی ارتش، پنج سرشماری عمومی نفوس و مسکن و همچنین سرشماری های کشاورزی و سرشماری های دیگر، براساس نام و کد آبادی، وجود دارد. در این نرم افزار درمورد هر آبادی 640 فیلد اطلاعاتی موجود است که در 20 موضوع شامل ویژگیهای عمومی، مشخصه های جمعیتی، کشاورزی، صنعتی، خدماتی و ... طبقه بندی شده اند. تعداد آبادی ها بیش از 125000 واحد است. دراین بانک اطلاعاتی نه تنها قابلیت استخراج داده ها و خروجی ها به صورت جداول توزیع فراوانی ، متقاطع و همچنین گزارشهای تفضیلی و تخصصی وجود دارد بلکه امکان انتقال به برنامه های آماری و تحلیل وجود دارد. در این مقاله علاوه براینکه ویژگیهای نرم افزاری و روشهای گزارش گیری تشریح می گردد بخشی از نتایج ارزیابی کیفیت اطلاعات و تحلیل پایایی و روایی داده ها ارائه می شود. این پایگاه اطلاعاتی، در حوزه های جمعیت و توسعه، تغییرات جمعیتی و روندهای رشد جمعیت روستاها، تغییرات جمعیتی و وضع طبیعی روستاها (جمعیت و جغرافیا) جمعیت و کشاورزی (بهره برداری ، انواع تولیدات، عملکرد در هکتار انواع محصولات و تغییرات در زمانی آنها) جمعیت، صنعت و اشتغال، جمعیت و تغییرات در فعالیتهای روستایی، جمعیت و منابع طبیعی دارای اطلاعات کاربردی مناسبی است. با این وجود استفاده از داده های این بانک، مستلزم بررسی پایایی و روایی داده ها و انجام اصلاحات لازم است نگارنده به منظور ارزیابی و اصلاح داده ها، هم از فنون آماری نظیر ضرایب پایایی ، موارد خارج از توزیع با سه انحراف استاندارد به چپ و راست، روشهای بازسازی داده ها، استفاده نموده است هم به صورت تجربی و با گردآوری اطلاعات میدانی با سطح صحت و دقت آمارها را اندازه گیری نموده است. همچنین در بررسی رابطه بین تراکم جمعیت و عمقی شدن کشت، از روشها و فنون ویژه ای جهت حذف اطلاعات غلط، اصلاح داده ها، شاخص سازی استفاده نموده است. البته حذف موارد خارج از توزیع و فاقد ویژگی های واحد آماری، موجب شد تا حجم جامعه آماری، از 60 هزار به حدود 40 هزار تقلیل یابد.

داده ، ارزیابی، سرشماری، اطلاعات، اصلاح، فرهنگ