زهرا نقش - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه تهران
اعظم مقدم - دانشجوی دکتری سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی

زمینه: در رویکرد سنتی تحلیل داده های IEA از مدلهای آماری یک سطحی استفاده میشد. در حالی که در ساختار مدلهای خطی سلسله مراتبی، هریک از سطوح به طور متداول توسط زیر مدل خود معرفی میشود و روابط بین متغیرها را در داخل سطح مشخص شده بیان میکنند، و تعیین میکنند که چگونهمتغیرها در یک سطح، روابط موجود در سطح دیگر را تحت تاثیر قرار میدهند. هدف: هدف پژوهش حاضر نشان دادن اهمیت کاربرد تکنیک چندسطحی در تحلیل داده های پرسشنامه دانش اموزان پایه هشتم مطالعه تیمز 2007و مقایسه آن با تحلیل یک سطحی بود. روش:این مقاله تکنیک مدل یابی چند سطحی رابا استفاده از نرم افزار HLMبرای تحلیل داده های IEA به دلیل ماهیت این دادهها استفاده کرد. چرا که در داده های IEA دانش آموزان در درون کلاسها، کلاسها در درون مدارس و مدارس در درونکشورها آشیانه شدهاند. یافتهها: در بررسی یک سطحی(درسطح دانش آموز) رابطه خودپنداره، نگرش و اهمیت با پیشرفت هر سه متغیر( به ترتیب 48.0 ، 296.0 و 134.0 (رابطه معناداری در سطح 001/0 با پیشرفت ریاضی داشتند. همچنین نتایج تحلیل دو سطحی با استفاده از مدل آنوا یک راهه با اثرات تصادفینشان داد که این سه متغیر (خودپنداره، نگرش و اهمیت)حدود 10/30 در صد از واریانس پیشرفت ریاضی در سطح دانش آموز و 47 %در سطح مدرسه تبیین کرد. نتیجهگیری: نتایج متفاوت حاصل از این دو تحلیل حاکی از اهمیت کاربرد تحلیلهای چند سطحی برای داده های آشیانه ای از جمله داده های تیمز است . تحلیل چند سطحی به بیان دقیقتر پدیده مورد مطالعه میپردازد. لذا با توجه به این که داده های تیمز ماهیت آشیانه ای دارندو داده های آن نیز به صورت چند مرحله ای استفاده از تحلیل چند سطحی به منظور به دست آوردن اطلاعات دقیقتر در مورد عوامل موثر برپیشرفت دانش آموزان توصیه میشود.

تحلیل چند سطحی، خودپنداره، نگرش، ارزش گذاری، تیمز 2007