معصومه کمالی - دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه، ایران، تهران، دانشگاه علوم پزشکی آجا، دانشکده پرستاری
زهرا فارسی - دکترای تخصصی پرستاری، دانشیار، ایران، تهران، دانشگاه علوم پزشکی آجا، دانشکده پرستاری، گروه بهداشت جامعه
آرمین زارعیان - دکترای تخصصی پرستاری، دانشیار، ایران، تهران، دانشگاه علوم پزشکی آجا، دانشکده پرستاری، گروه بهداشت جامعه

مقدمه: حمایت های تغذیه ای مناسب برای تمامی بیماران بستری در بیمارستان، خصوصا بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه، از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. تاخیر در تخلیه معده از مشکلات شایع بیماران تحت تهویه مکانیکی است که از طریق لوله تغذیه می شوند. این عارضه می تواند منجر به پیامدهای ثانویه جدی همچون پنومونی و سوء تغذیه در این بیماران شود. هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثر تغییر وضعیت بدن بر حجم باقی مانده معده بیماران تحت تهویه مکانیکی بستری در بخش مراقبت های ویژه انجام شد. موارد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی است که روی 36 بیمار بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان بعثت تهران در سال 96-1395 انجام شد. بیماران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس به روش تخصیص تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. بیماران در دو گروه الف و ب، بعد از گاواژ به ترتیب در وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پهلوی راست به مدت سه ساعت قرار گرفتند. سپس حجم باقی مانده معده آنان طبق گایدلاین استرالیا اندازه گیری شد. سپس داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 21 با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین حجم باقی مانده معده در وضعیت پایه در گروه الف 15/80±51/50 و در گروه ب 19/17±61/88 (P =0/085) بود. میانگین حجم باقیمانده معده سه ساعت بعد از قرار گرفتن بیماران گروه الف در وضعیت نیمه نشسته 15/50±49/50 و بیماران گروه ب در وضعیت خوابیده به پهلوی راست 19/68±59/77 بود (P =0/091). نتایج آزمون تی زوجی تفاوت معنی داری در حجم باقی مانده معده بیماران گروه الف (P =0/011) و گروه ب (P =0/002) پس از سه ساعت را نشان داد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر بیا نگر موثر بودن تغییر وضعیت بدن بر حجم باقی مانده معده بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه بود؛ لذا، استفاده از این راهکار جهت کاهش عوارضی از قبیل افزایش حجم باقی مانده معده در این دسته از بیماران می تواند موثر باشد. همچنین، انجام مطالعات مشابه در این زمینه پیشنهاد می شود.

تاخیر در تخلیه معده، تغذیه لوله ای، تهویه مکانیکی، حجم باقی مانده معده، وضعیت بدن