جلال ترکاشوند - دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه، ایران، تهران، دانشگاه علوم پزشکی آجا، دانشکده پرستاری
فهیمه دادگری - کارشناس ارشد پرستاری، مربی، ایران، تهران، دانشگاه علوم پزشکی آجا، دانشکده پرستاری، گروه روان پرستاری
آرمین زارعیان - دکترای تخصصی آموزش پرستاری، ایران، تهران، دانشگاه علوم پزشکی آجا، دانشکده پرستاری، گروه بهداشت

مقدمه: شیمی درمانی یکی از درمان های اصلی سرطان است که با عوارض زیادی همراه می باشد. به طوری که ممکن است بیماران به دلیل عدم آگاهی و نگرش در خصوص این عوارض، مجبور به توقف درمان یا حتی ترس و عدم پذیرش درمان شوند. هدف: این مطالعه به هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر نیازهای آموزشی بیماران بر آگاهی و نگرش آنان نسبت به عوارض شیمی درمانی در مراجعه کنندگان به بیمارستان منتخب آجا در تهران انجام شده است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع کار آزمایی بالینی است که در سال 1395 با مشارکت 50 نفر از بیماران مبتلا به سرطان و تحت شیمی درمانی به روش نمونه گیری در دسترس و با تخصیص تصادفی نمونه ها در دو گروه آزمون و کنترل (هر گروه 25 نفر) انجام شده است. قبل از انجام مداخله اطلاعات مربوط به نمونه ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته ای جهت سنجش آگاهی و نگرش شرکت کنندگان در اختیار هر دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفت. سپس مداخله آموزشی بر اساس نیازهای آموزشی بیماران در حیطه های مختلف متاثر از شیمی درمانی جهت گروه مداخله طراحی و به صورت چهره به چهره و انفرادی در طول دو سیکل شیمی درمانی اجرا شد. در پایان دوره دوم مجددا پرسشنامه ها در اختیار هر دو گروه قرار گرفت و داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی و با نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره آگاهی و نگرش بیماران از عوارض شیمی درمانی قبل از مداخله در گروه آزمون (آگاهی 9/41±94/68 و نگرش 4/28±22/32) و گروه کنترل (آگاهی 8/68±94/80 و نگرش (3/01±20/60) و بعد از مداخله آموزشی میانگین نمره گروه آزمون (آگاهی 3/71±119 و نگرش 2/88±33/28) و در گروه کنترل (آگاهی 44/±98/88 و نگرش 3/44±21/08) بود. در مرحله پیش آزمون، آزمون آماری تی مستقل، تفاوت معناداری را در نمره آگاهی و نگرش بیماران از عوارض شیمی درمانی بین دو گروه نشان نداد (P> 0/05). در حالی که در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری در نمره آگاهی و نگرش بیماران از عوارض شیمی درمانی بین دو گروه آزمون و کنترل وجود داشت (P<0/001). همچنین آزمون تی زوجی، تفاوت معنی داری را بین مرحله قبل و بعد از مداخله، در گروه آزمون نشان داد (P<0/001). بحث و نتیجه گیری: به کارگیری برنامه آموزش بر اساس نیازهای آموزشی بیماران بر دانش و نگرش بیماران نسبت به عوارض شیمی درمانی موثر می باشد.

آموزش، دانش، سرطان، شیمی درمانی، عوارض، نگرش