بررسی حمام نواب تهران از منظر پایداری و نقش آن در تحقق توسعه پایدار

باوجوداینکه معماری سرزمین ایران تاریخی چند هزارساله دارد اما تلاشهایی که برای شناسایی و معرفی آثار آن صورت گرفته سابقه چندانی ندارد. حمام ها از مهمترین گونههای معماری شهری و روستایی هستند که در قیاس با سایر گونهها کمتر مورد پژوهش و تحقیق قرارگرفته اند. موضوع حمام به دلیل نقش آن در بهداشت، جایگاه دینی، پزشکی، معماری موردتوجه و اهمیت دیدگاههای گوناگون بوده است. حمامها در بافت کهن شهری نقش کلیدی در تمرکزگرایی جمعیتی، تبادل اخبار، ایجاد دوستی و موانست، برنامهریزی برای امور اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی ایفا نموده و مکانی برای تبادل فرهنگی اقشار مختلف جامعه بوده است. مسیله اینجاست که حمامها از زمان پیدایش تا عصر معاصر روندی روی به رشد و تکامل داشته است ولی متاسفانه در سالهای اخیر با توسعه روزافزون علم و فناوری و تحولات شهری حمامهای عمومی به فضایی کام ا لا خصوصی و کوچک در کنج خانهها تغییر هویت داده و رونق پیشین خود را ازدستدادهاند. در این مقاله سعی شده است با شناخت اصول معماری پایدار که بیشک رعایت آنها گامی در جهت توسعه پایدار است به بررسی ابعاد مختلف پایداری در حمام نواب بپردازیم بیشک شناخت این ویژگیها در کنار فناوری ها و فنآوریهای جدید میتواند در ارایه راهکارهای جدید جهت بهبود و پایداری کیفیت معماری حمامهای سنتی و احیاء آن موثر باشد. هدف پژوهش نیز معرفی معیارها و ضوابط معماری پایدار بهکاررفته در معماری ایران و بالاخص بهصورت مطالعه موضوعی حمام تاریخی نواب تهران بهعنوان مصداق مناسب از معماری پایدار در زمان و مکان خود و تحقق توسعه پایدار است. روش تحقیق بهصورت تحقیقی توصیفی بوده و اطلاعات موردنیاز، از مرور اسناد، مشاهده و تصویربرداری گردآوریشده است. نتایج تحقیق نشان می دهد معماری کهن ایران در هماهنگی کامل با محیط، فرهنگ، آدابورسوم منطقه از چنان قدرتی برخوردار است که میتوانیم با توسعه پایدار این معماری دیوارهای پیشرفت معماری مدرن را بر روی پایههای مستحکم تجربیات نیاکانمان بنا نماییم.

Keywords:

معماری پایدار , توسعه پایدار , حمام نواب , قاجار