خدیجه صالحی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد و آموزش عالی جامی دانشگاه اصفهان
ایمان زکوی - دکترای فزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی آبادان

دیابت یک بیماری مشکل ساز برای بدن است که در آن اختلال سطح بالای گلوکز خون وجود دارد بر اساس اینکه چقدر سطح گلوکز خون بالا باشد و چه مدت بالا باشد فرد می تواند نیاز به بستری در بیمارستان پیدا کند. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر و مهم ترین و موثرترین عامل در ابتلا به بیماری دیابت و به دست آوردن بهترین معادله رگرسیون عوامل تاثیرگذار در ابتلا به این بیماری می باشد. جامعه آماری در این پژوهش کلیه بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به مرکز دیابت (مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم) اصفهان و نمونه آماری 300 نفر از بیماران دیابتی این مرکز می باشد. با توجه به بررسی پرونده پزشکی این بیماران 21 عامل موجود در پرونده آنان مورد مطالعه قرارگرفت. از این 21 عامل 8 پارامتر آن کیفی و 13 پارامتر دیگر از نوع متغیرهای کمی بودند و شامل عوامل جنس، سن، قد، وزن، نوع درمان، نوع دیابت، سابقه وراثتی، ابتلا به سایر بیماری ها، تعداد فرزندان، شغل، میزان تحصیلات، قدخون ناشتا SPS، قندخون دو ساعت بعد از غذا 2h، اوره BUM، کراتین CR، تری گلیسیرید TG، کلسترول CHO، لیپوپروتیین با چگالی بالا (کلسترول مفید) HDL، لیپوپروتیین با چگالی پایین (کلسترول مضر) LDL و A/C نوعی هموگلوبین برای بررسی درمان در یکماه گذشته، بودند که مورد مطالعه و آزمون قرار گرفتند. با استفاده از آزمونهای تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمونهای طرح عاملی استقلال و یا وابستگی عوامل و ضریب همبستگی متغیر پاسخ و مستقل نسبت به یکدیگر بررسی گردید. همچنین پیش فرض استقلال باقیمانده ها، نرمال بودن توزیع و همگنی واریانس ها نیز تایید گردید. با توجه به مقایسه مقادیر R2 در مدلهای یافت شده از نتایج رگرسیون چندگانه، می توان بهترین مدل رگرسین به دست آمده برای قندخون ناشتا (R(2)=0/260) را شامل سه متغیر وزن و A/Cو LDL در معادله آن دانست و نیز برای قندخون دو ساعت بعد از غذا (R(2)=0/287) معادله رگرسیونی آن را شامل چهار متغیر وزن و LDL و A/C و CHO دانست. و به آن معنی است که یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد مقادیر وزن، کلسترولCHO، کلسترول مضرLDL، و تری گلیسیریدTG در ابتلا به بیماری دیابت به شدت می تواند موثر باشد و با توجه به مقادیر ضریب تعیین مدل رگرسیونی ((R(2) موثرترین عامل از بین این عوامل میزان لیپوپروتیین با چگالی پایین (کلسترول مضر خون،LDL) می باشد. لذا عوامل تاثیرگذار در کاهش لیپوپروتیین با چگالی پایین، نظیر رژیم های غذایی و ورزش و... در پیشگیری ابتلا به بیماری دیابت می تواند بسیار مفید واقع شود.

دیابت، LDL، CHO، قند خون، رگرسیون چندگانه