عاطفه احمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب
نیلوفر نیکقدم - استادیار، دکترای معماری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

ایجاد کیفیت و آسایش روحی و جسمی درون یک بنا و فضاهای آن از جمله اصولی است که طراحان در طول تاریخ به گونه های مختلف به آن پرداخته اند. یکی از موضوعاتی که می تواند هم از لحاظ روحی و روانی و هم از لحاظ فیزیکی به فضا و ساکنان آن کیفیت بخشد، توجه به ادراکات حسی انسان است. توجه به نور روز درطراحی فضای معمارانه، یکی از عواملی است که موجب تاثیرگذاری بر ادراکات حسی در رفتارهای انسان است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه می توان توسط نور روز بر ادراکات حسی انسان در فضای معماری تاثیر گذاشت تا انسان در آن آرامش خاطر را حس کند هدف این مقاله، کاربردی و راهبرد آن در مرحله ی تحلیل، کیفی است و ازطریق روش تحلیل محتوا انجام شده است. در این مقاله پس از انجام کدگذاری دانه ها، نکاتی کلیدی؛ در راستای تحت تاثیر قرار دادن ادراکات حسی انسان در فضای معماری به دست می آید که این نکات، همان راه حل هایی هستند که با کاربرد آن ها در کالبد معماری هند پژوهش محقق می شود. در حقیقت عنصر نور در آفرینش اثر، شرایطی را ایجاد می کند که طراح به کمک ویژگی های آن، دست به خلق اثر می زند. در اینجا ویژگی های همگون نور روز و ادراکات حسی انسان از جمله سیالیت و حرکت، تاکید، توالی، انعکاس، تنوع و سلسله مراتب در کنار هم قرار گرفته و به یک نقطه مشترک در معماری می رسند که باعث به وجود آمدن فضایی مطلوب برای تحریک ادراکات حسی و آرامش خاطر انسان می شود.

نور روز، ادراکات حسی، فضای معماری