رویا محمدیان پورطالاری - دانشجوی کارشناسی ارسد گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران، گروه معماری واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
داریوش ستارزاده - استادیار گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

امنیت از مهمترین توقعات برای زندگی مطلوب، در شهرهاست و احساس امنیت اجتماعی از مولفه های سرزندگی فضاهای عمومی محسوب می شود. فقدان احساس امنیت در فضاهای بازعمومی شهرها بالاخص محلات مسکونی موجب کاهش سرزندگی در این مکان ها می شود. گسترش روزافزون شهرها و افزایش جمعیت ساکن در آنها در دهه های اخیر و عدم تناسب فضاهای کالبدی برای فعالیت های فردی- اجتماعی جمعیت مذکور به افت کیفیت فضاهای شهری منجر شده است و به تبع آن زمینه ارتکاب جرایم گوناگون را به وجود آورده است. در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 میلادی افزایش آمار جرم و جنایت در فضاهای بازشهری آمریکا و کشورهای اروپایی بسیاری از طراحان شهری را بر آن داشت تا به ارایه راه حل هایی کالبدی و فرهنگی در جهت رفع این مشکل برآیند. تحقیق حاضر با روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای توصیفی- تحلیلی به بررسی دیدگاه بسیاری از صاحب نظران نسبت به مقوله امنیت در فضاهای شهری پرداخته است و بدین ترتیب تمامی عوامل و مولفه های تامین کننده امنیت را درقالب چهار مولفه طراحی شهری (کیفیت اجتماعی، عملکردی، منظر شهری، و کالبدی) تعریف نموده و راهکارهای متناسب آن را مشخص نموده است. نتایج حاکی از آن است که با توجه به جنبه های عینی و ذهنی امنیت، می توان با تامین راهکارهای مولفه هی چهارگانه بعد، عینی امنیت در محیط را برآورده ساخت و با ساماندهی این شاخص ها بعد ذهنی طراحی محیطی در ایجاد امنیت در محلات مسکونی و پیشگری از جرم را مشاهده نمود.

امنیت، محلات شهری، ایمنی، عوامل کالبدی، عوامل کارکردی