عباس دیدبان - استادیار، دانشکده برق و کامپیوتر، دانشگاه سمنان
محسن کیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکاترونیک، دانشکده برق و کامپیوتر، دانشگاه سم

در این مقاله به بررسی انواع مکانیزمهای سرویس دهی پرداخته می شود و برای مدیریت بهتر صفوف انسانی که در آن حجم تقاضا متفاوت است، الگوریتم اولویت دهی بر اساس حجم تقاضا پیشنهاد می شود. در این الگوریتم زمان انتظار هر مشتری متناسب با حجم مورد تقاضا است. یک مثال بارز چنین صفی، صف نانوایی است. روش معمول در شیوه اولویت دهی در این گونه صف ها قانون اول ورود اول خروج بوده که زمان انتظار قابل قبولی را نمی دهد. استفاده از الگوریتم پیشنهاد شده دارای اثرات مثبتی در تنظیم خودکار ازدحام و نیز کاهش زمان انتظار و همچنین رضایتمندی مشتری دارد. در این مقاله نشان داده می شود که با استفاده از الگوریتم ارایه شده زمان انتظار به میزان 13% به طور عادلانه ای بهبود بخشیده شده است. این روش در یک دستگاه نوبت دهی برای استفاده در نانوائی پیاده سازی شده است و برای بررسی عملی کارایی این الگوریتم نمونه برداری هایی انجام شده است که نتایج آن حاکی از بهبود قابل توجه در زمان انتظار و نیز کنترل خودکار ازدحام در نانوایی است. بعلاوه این الگوریتم باعث رعایت بیشتر انصاف بین مشتریان و افزایش رضایتمندی آنان می شود.

صف، زمان انتظار، بهینه سازی، نوبت دهی