امیرمحمود غفاری - مهندس عمران و کارشاس ارشد شهرسازی
فریدون کول آبادی - کارشناس ارشد شهرسازی

مشکلات گریبانگیر شهر تهران بسیار فراتر از نحوه ساخت و ساز و مسائل کالبدی است و اصولا ساخت و ساز و مسایل مرتبط با آن متاثر از وضعیت شهر از جهات مختلف است. سهم نامتناسب و فوق العاده زیاد تهران از مجموعه امکانات تولیدی، خدماتی و رفاهی کشور به بروز عدم تعادل اقتصادی و اجتماعی در سطح کشور منتهی گردیده و از آنجا که توسعه امکانات مختلف در این شهر به جذب جمیعت بیشترو ازدیاد جمعیت به جذب بازهم بیشتر سرمایه و توسعه تاسیسات خدماتی و رفاهی منجر می شود. مادام که رشد منطقه شهری و کلانشهر تهران از طریق کنترل حجم سرمایه گذاریهای تولیدی، خدماتی و رفاهی تعدیل نشده و بخش زیادی از سرمایه گذاریها راه سایر استانها و نواحی کشور و هم به زیان تهران برقرار خواهد بود و این بازی باخت – باخت بدون پایان نامه می یابد. اما این مسایل موجب نمی شود که دست روی دست گذاشته و نابودی این کلانشهر دوست داشتنی را مشاهده کنیم. با نگاه جامع و کارشناسی و اصلاح تدریجی خطاهای کهته می نوانیم مسیر بهبود وضعیت تهران راتجربه کنیم. در این مقاله پس از پرداختن به مشکلاتی نظیر عدم موفقیت طرحهای گذشته از جمله طرحهای جامع که به دلایلی نظیر عدم توجه دقیق به نقش تهران در منطقه و کشور، نبود طرحهای آمایش و سرزمین ، ساخت و ساز بی رویه، فقدان سیاستهای اجرایی جهت تحدید جمعیت تهران با توجه به پتانسیل رشد اقتصادی آن، فقدان برنامه ریزی واقع بینامه در مورد مسکن، خدمات و تجهیزات شهری و عدم پیش بینی ضمانتهای اجرایی لازم بوده است. با پرداختن به این راهکارهایی نظیر لزوم ایجاد مدیریت یکپارچه و جامع نگر، توجه به موضوع تعیین کاربری زمین به عنوان یک عنصر مهم در برنامه ریزی شهری و ساخت وساز، استفاده مناسب از اراضی خالی، پیشنهادهای اجرایی برای بازسازی بافتهای فرسوده و بازنگری و تنقیح ضوابط و مقررات ساخت و ساز و مدیریت شهر تهران و … سعی شده تا گامی هرچند کوچک برای نجات تهران و تهران نشینان عزیز از وضعیت نه چندان مطلوب فعلی برداشته شود.

آمایش سرزمین، کاربری اراضی (landuse)، طرح جامع، ساخت و ساز نظام مند.