فرهنگ احمدی گیوی - استادیار موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
علیرضا محب الحجه - استادیار موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
ابوالقاسم غضنفری - دانشجوی کارشناسی ارشد، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

چرخند هایی که بر روی دریای مدیترانه شکل می گیرند، به عنوان یک سازوکار اصلی برای بارندگی ها، به ویژه در فصول پاییز و زمستان، در کشور ما شناخته شده اند. از طرفی در اقیانوس هند، به عنوان یکی از مناطق مهم حاره ای در جهان، پدیده همرفت نقش اساسی و اولیه در تشکیل سامانه های همدیدی و دینامیکی جو ایفاء می کند. نمود بارز همرفت در این اقیانوس، نوسان مادن- جولیان (MJO) است. این نوسان دوره 30 الی 60 روزه داشته و می تواند در وضعیت جوی مناطق دیگر و عرض های بالاتر نیز تاثیر بسزا داشته باشد. هدف اصلی این مقاله، بررسی اثرات احتمالی پدیده همرفت در اقیانوس هند، و در نتیجه MJO ، به عنوان یک عامل موثر در منبع رطوبتی و بارش زمستان سال 1386 است. بخشی از داده های این پژوهش، مربوط به دوره زمانی نوامبر 2007 تا مارس 2008 ، از تارنمای GFS با تفکیک افقی یک درجه در راستای نصف النهاری و مداری و بخش دیگر که داد ههای بلند مدت است از NCEP/NCAR با تفکیک افقی 2/5 درجه بدست آمده اند. نتایج نشان می دهد در فازهایی از دوره عمر MJOکه همرفت در بخش شرقی اقیانوس هند قوی است، کاهش محسوس در مقدار بارش مشاهده شده و در فازهایی که همرفت در شرق اقیانوس هند رو به تضعیف است، افزایش قابل توجه در بارش مناطق جنوبی کشور رخ داده است.

آب و هوا، چرخنده، نوسان مادن- جولیان