محسن بابایی - گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

عمدتا هزینه عملیات خاکی و سایر هزینه های احداث راه عوامل اصلی در احداث راه هستند. لکن، باتوجه به کاهش منابع انرژی و افزایش وسایل نقلیه، توجه به مصرف سوخت اهمیت می یابد. هرچند این هزینه می تواند از دیدگاه راهسازان مهم نباشد، ولی هزینه های پرداخت شده توسط کاربران راه نیز جزء هزینه هایی است که از منابع کشور مصرف می شود، لذا می بایست در ساخت راه ها به آن توجه شود. ازآنجاییکه در گذشته توجه چندانی به این موضوع نشده، لذا در این پژوهش سعی شده است میزان هزینه مصرف سوخت برآورد و اهمیت آن در مقایسه با هزینه عملیات خاکی سنجیده شود. همچنین، برخلاف روش مرسوم کشور، هزینه عملیات خاکی با روش بروکنر (یا دیاگرام جابجایی جرم) –که محدودیت هایی دارند- محاسبه نشده، بلکه مدل های برنامه ریزی خطی با کارآیی بیشتر بکار گرفته شده است. نتایج نشان میدهد که هزینه مصرف سوخت در یک قطعه راه هم ارز با هزینه عملیات خاکی است و نمی توان در تعیین خط پروژه، آن را نادیده گرفت.

طراحی راه، مسیر قایم (خط پروژه)، هزینه مصرف سوخت، هزینه عملیات خاکی، برنامه ریزی خطی