مرضیه جهانی - کارشناس ارشد مهندسی صنایع سیستم های اقتصادی اجتماعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
پرستو محمدی - استادیار گروه سیستم های اقتصادی اجتماعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

هدف از این پژوهش ارایه مدلی به منظور تعیین عقد مرجح مناسب برای متقاضی تسهیلات در بخش صنعت می باشد. این مدل بر اساس روشی تلفیقی شامل بهینه سازی چند معیاره ی حل سازشی در فاز اول و محاسبه هزینه تامین مالی متقاضی تسهیلات در فاز دوم می باشد ، سپس با استفاده از خروجی این دو فاز عقد مرجح بر اساس معیار ترکیبی برای متقاضی تسهیلات تعیین گردیده است. از آنجا که در تامین مالی پروژه ها علاوه بر معیارهای هزینه تامین مالی معیارهای کیفی نیز دارای اهمیت می باشند لذا در این پژوهش هر دو جنبه معیارهای کیفی و کمی در دریافت تسهیلات لحاظ شده است. در این پژوهش از 4 عقد پر کاربرد در صنعت که با نظر خبرگان انتخاب شده اند (جعاله، فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، مشارکت ) استفاده شده است. معیارهای ارزیابی عقود اسلامی بر اساس مطالعات پیشین و اظهار نظر خبرگان در قالب پرسشنامه ای استخراج شده است. در فاز اول برای تعیین اوزان معیارهای ارزیابی عقود اسلامی از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است و به منظور انتخاب عقد مناسب برای متقاضی، از رویکرد بهینه سازی چند معیاری حل سازشی که مبتنی بر ماتریس تصمیم گیری است، استفاده شده است.در فاز دوم هزینه تامین مالی از بانک برای متقاضی تسهیلات در 4 عقد مورد نظر ، محاسبه گردیده است. در انتها ، نتایج بدست آمده از پرسشنامه کیفی متقاضی تسهیلات و همچنین هزینه تامین مالی از بانک را ترکیب نموده ، بدین ترتیب عقد مرجح مناسب برای متقاضی تسهیلات بر اساس یک معیار ترکیبی تعیین گردیده است .

بانکداری اسلامی، عقود اسلامی، روش بهینه سازی چندمعیاره ی حل سازشی ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی