حسن سبحانی - استاد اقتصاد؛ دانشگاه تهران
محمد اکبری - دانشجوی دکتری اقتصاد؛ دانشگاه تربیت مدرس

بحث معوقات و بطور کلی بدهی از بزرگترین معضلات و البته ایرادات نظام بانکی ایران محسوب می شود. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر نمایان میگردد که میزان مطالبات غیر جاری به عنوان قسمتی از مقوله کلی بدهی) و رشد فزآینده آن در نظام بانکی ایران مورد مطالعه قرار می گیرد. تاکنون ادله متعددی چون عدم اعتبار سنجی، پایین بودن نرخ سود بانکی از تورم، شرایط نامناسب و رکود اقتصادی و ... به عنوان دلایل اصلی ایجاد معوقات در نظام بانکی ایران به عنوان یک نظام بانکی بدون ربا ذکر شده است که تا حدود بسیار زیادی از رویکرد و تحلیل به کار گرفته شده در این مقاله متفاوت می باشد.در این مقاله بر اساس روش تحلیلی-توصیفی، مبانی نظری بانکداری بدون ربا در موضوع امکان ایجاد بدهی مورد تحقیق قرار گرفته است؛ به این معنی که با بررسی عقود مصرح در قانون عملیات بانکی بدون ربا نشان داده شده است که نوعا امکان ایجاد بدهی در نظام بانکی بدون ربا وجود ندارد و یا بسیارکم است؛ همچنین استدلالهای مطروحه درباره ایجاد بدهی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسیها نشان دهنده آن است که عدم اجرای درست عملیات بانکی بدون ربا و تخطی از قانون و بعضا صوری بودن اجرای عقود اسلامی از اصلی ترین و حتی منحصرترین ادله ایجاد بدهی در نظام بانکی کشور است

بدهی، معوقات(مطالبات) بانکی، امکان و دلایل معوقات،سود، بهره