امیر قادری - دانشجوی دکترای عمران گرایش آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه زنجان
امیر جواد مرادلو - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه زنجان

انتخاب بستر مناسب برای سد های بتنی وزنی به جهت جرم نسبتا زیاد آن ها جهت مقابله با تغییر مکان های اجزای سد در طراحی این گونه از سد ها حایز اهمیت می باشد. عموما بسترهای سنگی مناسب ترین گزینه برای مقابله با این تغییر شکل های بزرگ هستند. نکته مهم این که پاسخ لرزه ای سدها خصوصا تغییر مکان های اجزای سد و تاسیسات وابسته به آن در حالت وجود بسترهای آبرفتی دارای مدول الاستیسیته متفاوت و در دو حالت حین و پس از آبگیری بطور قابل ملاحظه ای تغییر می کند. در این تحقیق از روش اجزای محدود به منظور مدلسازی سد و مخزن و فونداسیون تحت اثر بارهای استاتیکی و نیروهای دینامیکی ناشی از زلزله استفاده شده است. نتایج نشان داد که کاهش مدول الاستیسیته بستر سد بتنی وزنی باعث افزایش قابل ملاحظه ای در تغییر مکان های اجزای سد شده طوریکه برای بسترهای با مدول الاستیسیته کوچکتر از 2 گیگا پاسکال حداکثر جابجایی افقی تاج سد بطور غیر قابل قبولی زیاد مشاهده گردید. مقادیر تنش کششی در پایین دست سد و اختلاف مابین بیشینه شتاب ایجاد شده در تاج سد با افزایش مدول الاستیسیته بستر افرایش می یاید. همچنین حداکثر تنش کششی بیشتر در نواحی تغییر شیب سطح پایین دست سد مشاهده می شود. با بررسی دو حالت تراز آب در پشت سد می توان گفت مقادیر حداکثر تنش در حالت تراز نرمال به بدنه سد وارد می شود.

سد بتنی وزنی، روش اجزای محدود، بستر آبرفتی، تغییر مکان، توزیع تنش