میثم بالی - دانشجوی دکتری مهندسی عمران آب دانشگاه امیرکبیر-
مرتضی کلاهدوزان - دانشیار مهندسی عمران آب دانشگاه امیرکبیر
امیررضا زراتی - استاد مهندسی عمران آب دانشگاه امیرکبیر-
مجید جندقی علایی - دکتری مهندسی عمران سواحل و بنادر و مدیر عامل شرکت پویا طرح پارس-

پیچان رودها از رایج ترین شکل رودخانه در طبیعت می باشند که بررسی ساختار جریان در آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. هندسه پیچیده این رودخانه ها تاثیر مهمی در شکل و ساختار جریان های تشکیل شده در آن دارد. یکی از مهم ترین پدیده هایی که در پیچان رودها تشکیل می شود، جریان های عرضی می باشد که عمود بر جریان های اصلی تشکیل می شود. این جریان ها نقش مهمی در تغییر ساختار مورفولوژی رودخانه ها و درنهایت مهاجرت آن ها دارند. در این مطالعه، با استفاده از مدل عددی تاثیر عرض نسبی (نسبت عرض رودخانه به شعاع انحنا) بر شدت جریان عرضی موردبررسی قرار گرفته است. به همین منظور، ابتدا مدل عددی با استفاده از نتایج آزمایشگاهی کالیبره و صحت سنجی شده است و در ادامه تاثیر تغییرات عرض نسبی موردبررسی قرار گرفته است. بررسی نتایج نشان داده است که با افزایش عرض نسبی، بر شدت جریان های عرضی افزوده می شود. همچنین موقعیت وقوع حداکثرجریان عرضی نشان داده شده است. مطابق با نتایج بدست آمده با افزایش عرض نسبی از 0/2 به 0/7 در یک فلوم 180 درجه، محل تشکیل بیشترین مقدار جریان عرضی از مرکز فلوم و موقعیت 60 درجه به سمت داخل خم و موقعیت 90 درجه تغییر موقعیت می دهد.

پیچانرود، جریان های عرضی، عرض رودخانه