آرش احمدی - دانشجوی دکتری عمران آب و سازه هیدرولیکی دانشگاه فردوسی مشهد
امیررضا کاووسی زاده - کارشناس ارشد عمران آب و سازه هیدرولیکی دانشگاه فردوسی مشهد
محمود فغفور مغربی - استاد گروه عمران دانشگاه فردوسی مشهد

معرفی روشی ساده، کارآمد، سریع و کم هزینه در تخمین رابطه دبی- اشل برای بسیاری از محققین رودخانه همواره پرجاذبه بوده است. هدف این تحقیق تخمین دبی با استفاده از مفهوم کنتور­های هم سرعت است که اولین بار توسط مغربی (2006) معرفی شده است. در تحلیل ابعادی می توان با استفاده از پارامتر­های هندسی و هیدرولیکی مقطع نظیر مساحت، محیط خیس شده و عرض سطح آزاد آب و همچنین پارامتر مستخرج از روش تک نقطه ای اندازه گیری سرعت، دبی در دو تراز را با یکدیگر ارتباط داد. به منظور برپایی رابطه حاکم با کمینه سازی اختلاف بین دبی­های محاسباتی و تحلیلی در ترازهای نظیر از مقاطعی نمونه، توانهای مجهول تعیین گردیده است. سپس در هر مقطعی دلخواه از یک رودخانه طبیعی با داشتن دبی در ترازی مشخص، منحنی دبی-اشل در کل دامنه ممکن تغییرات جربان استخراج می شود. جهت صحت سنجی، رابطه دبی- اشل حاصل در رودخانه های کلرادو، تامبامبا و نازلی چای به ترتیب واقع در کشورهای آرژانتین، اکوادور و ایران با مقادیر مشاهداتی دبی-اشل مقایسه گردید. نتایج بیانگر آن است که میانگین خطای پارامتر آماری MAPE در مقاطع مورد مطالعه از 5 درصد تجاوز نمی­کند.

منحنی دبی- اشل، کمینه سازی خطا، کنتور هم سرعت