سعید اسدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور ایلام
علی حسن سهراب نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور ایلام

در عهد مشروطه به دلیل استیلای روس و انگلیس و نیز معاهده هایی که هر یک به نوعی سبب به تاراج رفتن ایران پهناور شدند، شاعران و نویسندگان را بر آن داشت تا در راه آگاه ساختن جامعه و تشویق و تحریض آنان به دفاع از مام وطن، ستایش آزادی، انزجار از بیگانگان و ... اشعاری فراوان و ارزشمند بسرایند. پژوهش حاضر که پژوهشی توصیفی، تحلیلی است و با استفاده از ابزار گردآوری کتابخانه ای و براساس مشاهده متنی دیوان علی اکبر دهخدا انجام شده، به بررسی جلوه های این نوع ادبی را در سروده های دهخدا، پرداخته است. داده ها حاکی از آن است که علی اکبر دهخدا به عنوان نویسنده، روزنامه نگار و شاعر، با انتشار سروده های خود در روزنامه ها، نقش پررنگی در بیداری و آگاهی بخشی مردم و دعوتشان به مبارزه علیه حاکمان جبار دوران ایفا نموده است. حماسه، طنز، هجو و هزل و به طور کلی اعتراض و انتقاد نسبت به استبداد و استعمار با لحنی نزدیک به مردم عامه بارزه اصلی اشعار ایشان است.

ادبیات پایداری، شعر، دوران مشروطه، علی اکبر دهخدا