راضیه خلیلی راد - دانش آموخته کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
سید خلاق میرنیا - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
حسینعلی بهرامی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس

عملکرد گیاه تابعی از توزیع ریشه و فعالیت آن می باشد. با توسعه ریشه در واحد حجم خاک، جذب آب و مواد غذایی تسهیل خواهد شد. از مهمترین عوامل موثر بر نحوه و میزان توسعه ریشه، مقدار و مدیریت مصرف آب می باشد. به منظور تعیین مناسب ترین مقدار آب برای دستیابی به حداکثر رشد ریشه ذرت، این تحقیق در سال 1385 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. مقدار آب مصرفی 55، 70، 85، 100 و 110 درصد نیاز آبی بود. تیمار 100 درصد نیاز آبی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نمونه برداری از ریشه ها در مراحل 8-9 برگی، تولید ابریشم و خمیری انجام گرفت. وزن مرطوب و خشک، طول، حجم، سطح ریشه در سه مرحله مذکور اندازه گیری شد. علاوه بر این نسبت وزن ریشه به شاخه نیز محاسبه گردید. وزن، حجم، سطح و طول ریشه با افزایش مقدار آب کاربردی تا تیمار 100 درصد نیاز آبی افزایش پیدا کرد. در مورد اکثریت پارامترها، بین تیمارهای 85، 100 و 110 درصد نیاز آبی و تیمار آبی 55 درصد نیاز آبی، تفاوت در سطح 5 درصد معنی دار بود. با افزایش مقدار آب کاربردی، نسبت وزن ریشه به شاخه کاهش یافت. هرچه میزان مصرفی به آب مورد استفاده در تیمار شاهد نزدیک می شد، رشد ریشه ها افزایش ولی با کاهش آب مصرفی، رشد ریشه ها کاهش یافت. وقتی میزان آب مصرفی بیشتر از حد نیاز آبی ذرت بود عملکرد و شاخص های مربوط به آن کاهش یافتند. به دلیل معنی دار نبودن تفاوت پارامترهای ریشه ای تیمار 70 درصد با تیمار شاهد و به منظور صرفه جویی در مصرف آب استفاد از تیمار آبی 70 درصد نیاز آبی به جای مقادیر بیشتر توصیه می گردد.

ذرت، ریشه، نیاز آبی