ارزیابی عملکرد و مقاومت به کم آبی در ژنوتیپ های گندم با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ های پیشرفته گندم نان، تعداد 50 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در سال زراعی 93-92 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی اثر تنش رطوبتی روی شاخص های رشد و ارتباط آنها با عملکرد دانه و شاخص های تحمل به خشکی از اهداف اصلی این تحقیق بود. براساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر تنش خشکی روی تمام صفات مورد مطالعه معنی دار بود. تنش خشکی باعث کاهش معنی داری در اکثر صفات در ژنوتیپ های مورد مطالعه شد. همچنین بین ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% مشاهده شد میانگین عملکرد دانه برای تمام ژنوتیپ ها در شرایط آبی و دیم به تریتب 4033 و 3103 کیلوگرم در هکتار بود در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ های 32 و 37 به ترتیب با 3780 و 3720 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. جهت تعیین میزان تحمل یا حساسیت ژنوتیپ ها به خشکیف 6 شاخص مقامت به خشکی شامل میانگین بهره وری MP، میانگین هندسی بهره وری GMP، شاخص تحمل TOL، حساسیت به تنش SSI، تحمل به تنش STI، میانگین هارمونیک Harm و شاخص پایداری عملکرد YSI استفاده شدند. براساس شاخص های STI 3 HAR ،GMP ،MP ژنوتیپ ای 3، 10، 1 به عنوان ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی معرفی شدند. شاخص تحمل و شاخص حساسیت به تنش نیز ژنوتیپ های 32، 14، 30 را به عنوان ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی شناسایی کردند.

Keywords:

تنش خشکی , شاخص های تحمل به تنشف گندم نان