گشتاسب جلایی اسفندابادی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه باغبانی واحد اصفهان (خوراسگان) دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان ایران
حسینعلی اسدی قارنه - استادیار گروه باغبانی واحد اصفهان خوارسگان دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان ایران

عناب با نام علمی Ziziphus jujuba Miller متعلق به خانواده رامناسه است حدود 40 گونه در جنس Ziziphus وجود دارد که همگی دیپلویید بوده دارای 24 کروموزوم می باشند.عناب نه تنها از گیاهان دارویی ارزشمندی است که در طب سنتی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است، بلکه به علت زیبایی برگ ها و تنه درختان آن، به عنوان یک گیاه زینتی نیز اهمیت دارد عناب از گیاهان بومی فلات ایران است و در بیشتر استان های کشور به صورت پراکنده دیده می شود کشت عناب در بسیاری از مناطق استان اصفهان از زمان های گذشته مورد توجه بوده است و یکی از استان های مهم پرورش عناب به شمار می رود. به منظور اجرای این پژوهش 12 منطقه استان اصفهان شامل اردستان، اصفهان، انارک، بیاضیه، پوده، خور و بیابانک، زواره، کچومثقال، کوهپایه، گنج قباد، مهاباد و نطنز که از سابقه طولانی کشت عناب برخوردار بودند، انتخاب و با مراجعه به مناطق مذکور اطلاعات مورفولوژیک اکوتیپ های مورد نظر اندازه گیری شدند. براساس نتایج به دست آمده و با استفاده از تجزیه خوشه ای اکوتیپ های عناب استان اصفهان را می توان در 5 گروه تقسیم کرد. در گروه اول اکوتیپ های کوهپایه، مهاباد، زواره و نطنز ، در گروه دوم اکوتیپ های اردستان و کچومثقال، در گروه سوم اکوتیپ های اصفهان، بیاضیه و خور و بیابانک، در گروه چهارم اکوتیپ های انارک و بوده در گروه پنجم اکوتیپ گنج قباد به تنهایی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اکوتیپ های مورد بررسی از تنوع قابل قبولی برخوردار بوده و به عنوان یک منبع ژنتیکی ارزشمند عناب می تواند مورد استفاده به نزادگران گیاهی قرار گیرد.

عناب، اکوتیپ، اصفهان، صفات مورفولوژیک، تجزیه خوشه ای