فرزین طبیب زاده گناوه - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه فردوسی مشهد
امیر لکزیان - استاد گروه علوم خاک دانشگاه فردوسی مشهد
سعید طریقی - دانشیار گروه علوم خاک دانشگاه فردوسی مشهد
علی رضا آستارایی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه فردوسی مشهد

تولیدکنندگان قارچ دکمه ای همه ساله شاهد کاهش عملکرد به دلیل شیوع بیماری در سالن پرورش قارچ خود هستند در این میان بیماری قارچی کپک سبز و بیماری باکتریایی لکه قهوه ای از جمله بیماری هایی هستند که به میازن زیادی عملکرد را کاهش می دهند. برای این منظور پرورش دهندگان بیشتر تمایل به استفاده از سموم و آفت کش ها دارند که استفاده از این مواد علاوه برهزینه زیاد سبب مشکلات زیست محیطی فراوانی می شود این تحقیق با هدف جداسازی و تشخیص اکتینومیست های تولید کننده مواد ضدقارچی و ضدباکتریایی از خاک پوششی، علیه قارچ Trichoderma harizanium و باکتری Pseudomonas tolaasii انجام شد. در این بررسی ابتدا به منظور جداسازی اکتینومیست ها، از نمونه های خاک سری رق متوالی تهیه شد. Krishna et al.2006+ سپس رقت های 10 (-3) و 10(2-) را در پلیت حاوی محیط کشت استارچ کازیین آگار کشت داده شدند پاکدین، 1392 پس از آن پلیت ها در دمای 28 درجه سانتی گراد به مدت 7 تا 10 روز در دستگاه انکیباتور گرماگذاری شدند. پس از رشد جدایه ها، به منظور شناسایی اکتینومیست ها، جدایه هایی که از نظر ظاهری دارای مورفولوژی ظاهر کلنی خشبی گچی و زواید هوایی اکتینومیست ها بودند جدا شده و پس از ان تست های بیوشیمیایی نظیر تست گرم و هیدرولیز اوره Macfaddin,2000 روی آن ها انجام گردید. در این بررسی 20 جدایه اکتینومیست شناسایی شد. پس از شناسایی جدایه های اکتینومیست ، به منظور بررسی اثر ضدباکتری و ضد قارچی جدایه هاف به ترتیب از روش تلقیح نقطه ای و Dual culture استفاده شد. پس از انجام تست های مذکور براساس قطر هاله ممانعت کننده رشد، مشخص گردید که دو جدایه اکتینومیست AC13 و AC13 دارای اثر ضدقارچی و دو جدایه AC10 و AC16 دارای اثر ضد باکتری بودند. پس از بررسی اثر ضدقارچی و ضدباکتریی جدایه ها در شرایط ازمایشگاهی، در شرایط گلخانه ای نیز آزمایشی ترتیب داده شد. در این بررسی کنترل بیماری تنها در یک جدایه اکتینومیستی که اثر ضد باکتری داشت AC16 معنادار گردید.

اکتینومیست، فعالیت ضد باکتریایی و ضدقارچی، خاک پوششی