حمید توکل - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی موسسه آموزش عالی علوم و فناوری آریان
رضا تقی پور - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه مازندران
حمیدرضا جلال پور - دانشجوی دکتری، دانشکده فنی و مهندسی،گروه عمران آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد ذاکرعباسی امیری - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی موسسه آموزش عالی علوم وفناوری آریان

با توجه به اینکه سیل یکی از مهمترین عوامل تخریب محصولات کشاورزی میباشد، همچنین با در نظر گرفتن اینکه بیمه زمینهای کشاورزی که دچار سیلزدگی نمیشوند و یا کمتر دچار سیلزدگی میشوند، بار مالی زیادی برای کشاورزان و دولت دارد، بنابراین استفاده از نقشه پهنهبندی سیل میتواند راهکاری برای تعدیل نرخ بیمه باشد. در این تحقیق برای مدلسازی رودخانه هراز و تولید نقشه پهنهبندی سیل از نرم افزار GIS و الحاقیه HEC-GeoRAS استفاده شد. با توجه به عملیات صحرایی، عکسهای هوای، خصوصیات مورفولوژی، تغییرات مواد بستر و پوشش گیاهی رودخانه و سواحل و با استفاده از روش کاون ضریب زبری مانینگ تعیین و نقشه کاربری اراضی ترسیم گردید. پارامترهای هیدرولیکی مانند دبی و شیب کف رودخانه به مدل در نرم افزار HEC-RAS وارد و بعد از اجرای مدل، نتایج آن برای تعیین مقدار آب گرفتگی و تولید نقشه پهنه بندی سیلاب به نرم افزار GIS انتقال داده شد و در انتها با بررسی پتانسیل سیل خیزی منطقه، تعدیل نرخ بیمه صورت پذیرفت. نتایج بیانگر این است که در منطقه مورد مطالعه، در مجموع با دوره بازگشتهای 2 ؛ 5 ؛ 10 ؛ 25 و 50 ساله به ترتیب 16/97 ساله به ترتیب 19/19 درصد، 20/65 درصد، 21/89 درصد و 22/96 درصد از زمین های کشاورزی دچار سیل زدگی میشوند. همچنین با شناسایی مناطق سیل خیز و اعمال ضریب اصلاحی، بیش از 50 درصد هزینه ها در تمام دوره بازگشت ها، کاهش می یابد.

سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ؛ ،HEC-RAS ؛ HEC-GeoRAS بیمه، پهنه بندی سیل