علی اسدی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران

نگرانی عمومی از عوارض زیست محیطی توسعه کشاورزی متکی بر فناوری انقلاب سبز از یک طرف و نوسانهای نسبتا شدید تولید و عرضه محصولات کشاورزی بویژه در کشورهای جهان سوم از سوی دیگر، بسیاری از محققان و صاحب نظران توسعه کشاورزی را به چاره اندیشی واداشته است که این نگرانی در مفهوم توسعه پایدار خلاصه می شود. کشاورزی پایدار به معنی نظامی است که از نظر زیست محیطی بهینه، از نظر اقتصادی معقول و از نظر اجتماعی مقبول باشد، به نحوی که نیازهای جمعیت رو به تزاید را بدون از بین بردن منابع تولیدی و توانایی های نسلهای آینده تامین کند. بر این اساس تولید، انتقال و کاربرد فناوریهای نوین باید به نحوی باشد که کارکرد سه رکن اقتصادی، اجتماعی و زیست میطی کشاورزی پایدار بطورت هماهنگ، متعادل و هم افزایانه صورت پذیرد. تحقق این امر مهم نیاز به مکانیزم های مطلوب دارد که این مقاله ضمن مروری بر الگوهای توسعه فناوری، به مکانیزم های توسعه فناوری مناسب برای کشاورزی پایدار از دیدگاه محققان موسسات پژوهشی و اعضای هیات علمی دانشگاه که اصلی ترین منبع تولید فناوری محسوب می شوند، پرداخته و با بهره گیری از آمارهای توصیفی و استنباطی تحلیل های لازم در مراحل و موارد مختلف صورت پذیرفته است.

مکانیزم، توسعه فناوری، فناوری مناسب، کشاورزی پایدار