اشتراک آموزه های اخلاقی درگلستان و چند اثر تعلیمی تقلید شده از آن (گنج شایگان، روضه خلد، خرابات، بهارستان، خارستان، انجمن دانش، سنبلستان، انیس العاقلین)

آن دسته از آثار ادبی که برای خوانندگان خود جنبه آموزش دهنده دارد، ادبیات تعلیمی نامیده می شود. محتوای این آثار که با هدف تعلیم و تربیت نگاشته شده است: آموزه های اخلاقی، حکمی، مسایل اجتماعی و یا آموزش فنون و حرفه های گوناگون است. در ادبیات تعلیمی فارسی، شعر گسترش بیشتری یافته است؛ اما به حق باید گفت که در این زمینه، چه در نظم و چه در نثر، سعدی یگانه است. از بوستان که یک مثنوی اخلاقی است بگذریم، گلستان او سراسر راهکارهایی است برای زندگی، سلامت جسم و جان و رسیدن به آرامش. به تبعیت از سعدی و به دنبال مقبولیت کم نظیر گلستان در بین عوام و خواص، افراد بسیاری از این کتاب موجز و پر مغز، نظیره ساختند. این تقلید در برخی از این آثار تنها در نحوه نگارش است و در بعضی دیگر محتوا نیز تحت تاثیر واقع شده است. هدف این پژوهش، در کنار هم قرار دادن موارد مشابه گلستان با آثار تقلید شده آن است. با مقایسه آن ها تفاوت نحوه بیان مقلدان، با سعدی آشکار می گردد و درک این موضوع که چرا سعدی بدیلی نداشت، بر خواننده آشکار خواهد شد.

Keywords:

ادب تعلیمی , گلستان , تقلید