بررسی هنرهای سنتی و صناعی دوره غزنوی بر اساس منابع مکتوب تاریخی

گذر زمان و وقایع تاریخی باعث از بین رفتن و فراموشی آثار هنری دوره های مختلف شده است. لاجرم برای شناخت و ارزش گذاری دوباره این آثار، مراجعه به کتب تاریخی کهن الزامی است. کتب تاریخی گذشته تصویر کاملی از آداب و رسوم مربوط به دربارها، حکومت ها و طبقات مختلف مردم، مسایل اجتماعی و سیاسی، مراسم ها ، خلعت بخشیدن ها و ... را برای ما آشکار می سازد که از خلال این حکایات و با مطالعه و تعمق در آن ها می توان به زمینه های مختلف فرهنگی و هنرهای سنتی و صناعی هر دوره پی برد. در این پژوهش با مطالعه چهار منبع تاریخی، همچون، تاریخ یمینی، تاریخ گردیزی (زین الاخبار)، تاریخ بیهقی و تاریخ بیهق، هنرهای سنتی و صناعی دوره غزنوی را، که یکی از مهم ترین ادوار تاریخی ایران بشمار می آید، بررسی شد. بر این اساس ابتدا هنرهای سنتی ذکر شده در حکایت های چهار منبع استخراج و سپس طبق آخرین طبقه بندی انجام شده توسط سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، هنرهای صناعی این دوره در پانزده گروه چون، بافته های داری، سفالگری، شیشه گری و ... جای گرفت. در میان این منابع، تاریخ بیهقی، به دلیل نکته بین بودن نویسنده، شرح جزییات رویدادها و حوادث دربار، پرداختن صرف به وقایع این دوره و ...، تصویر کامل تری از هنرهای دوره غزنوی ارایه داد. هدف اصلی این پژوهش تنها ذکر انواع هنرهای به کار رفته در این دوران می باشد و مکان تولید آن ها مد نظر نیست. این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.

Keywords:

غزنویان , تاریخ یمینی , تاریخ گردیزی , تاریخ بیهق , تاریخ بیهقی