پریا انصاری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
شهین اوجاق علیزاده - استادیار، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

رشد پایدار و پایه ریزی حضور موثر کودکان و نوجوانان در محیط اجتماعی در گرو توسعه و بهره گیری از ادبیات غنی کودک و نوجوان است. ادبیاتی که سازگار با مراحل رشد شناختی، اجتماعی، اخلاقی و روانی کودک باشد. نقشه راه این مقوله پراهمیت، به کار گیری گروه بندی سنی در ادبیات کودک و نوجوان است. اگرچه اختلاف نظر در مورد ماهیت وجودی و روش ایجاد گروه بندی سنی کتاب های کودک و نوجوان وجود دارد، اصل گروه بندی به عنوان ابزاری کارآمد مورد وفاق عمومی است. این در حالی است که به گروه بندی سنی رسمی موجود در ایران که توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ارایه شده است، نقدهای جدی وارد بوده و بسیاری آن را قدیمی و ناکارآمد دانسته اند و بر ضرورت اصلاح آن تاکید نموده اند. مقاله حاضر، به منظور پاسخ به این نیاز به پیشنهاد گروه بندی جدید سنی ادبیات کودک و نوجوان پرداخته است. این هدف با مطالعه عمیق مفاهیم و ویژگی های ادبیات کودک و نوجوان در عرصه ملی و بین المللی، جمع بندی مشخصه های رشد کودک و نوجوان در سنین مختلف و در نهایت تطبیق قابلیت های ذهنی و توانمندی های مختلف ادراکی مخاطبین کودک و نوجوان با انواع آثار ادبی مربوطه انجام پذیرفته است. در تقسیم بندی جدید، گروه سنی الف به سه زیرشاخه اصلی تقسیم گشته، ضمن آن که مفاهیم کودکی و نوجوانی و نیازهای ادبی هر طبقه شفاف تر شده است.

ادبیات، کودک، نوجوان، گروه بندی سنی، مشخصه های رشد ادراکی و روانی