سیر منزلت انسان در ادبیات فارسی، از رودکی تا مولوی

انسان شناسی یکی از مهمترین دانش های زیربنایی در علوم انسانی است که ادبیات فارسی به عنوان شاخه ای از این علوم نقش بسیارموثری در این حوزه برعهده دارد. انسان و منزلت او همیشه مورد توجه شاعران و نویسندگان فارسی بوده و آثار برجای مانده از آنها سرشار از نمونه های بارزی است که نشان دهنده ی ارزش و اهمیت مفاهیم انسانی است. هر گوشه ای از این ادبیات غنی، طرحی از انسان تعالی یافته، مطابق با الگوهای ذهنی دوران خود ارایه می دهد. این پژوهش که به شیوه ی مطالعات کتابخانه ای تهیه و تدوین شده است، به توصیف و تحلیل ویژگیهای انسان آرمانی و انسان کامل در متون کلاسیک فارسی (تا قرن هفتم) پرداخته است. بر اساس نتایج به دست آمده، ادبیات ما تبیین کننده ی مفاهیم انسان آرمانی و انسان کامل است؛ شاعران و عارفان ایرانی از دیرباز به تبعیت از دین اسلام، سعی کرده اند ضمن شناخت برترین انسان، ویژگی های والا و برجسته ی این الگوی آرمانی و تکامل یافته را برای تاثر، بهره مندی و موفقیت دیگران بازگو نمایند. منزلت و مرتبت انسان در ادبیات فارسی سیر تکاملی دارد و در ادبیات عرفانی به ویژه در شعر مولانا به غایت مقام و علو درجات روحانی نایل آمده است.

Keywords:

انسان شناسی , انسان آرمانی , انسان کامل , ادبیات فارسی