قصیده ، معانی و سیر تحول آن تا سده هفتم و هشتم هجری در ادب فارسی

قصیده‎ ، نخستین گونه شعر فارسی است که پس از اسلام به تقلید از عرب در ادب فارسی به وجود امد و بیش از یک هزار سال از تاریخ پیدایش آن می گذرد . قصیده درواقع مقصود خاصی است که بر مدح ممدوح دلالت کند و منظوم و مقفی باشد یعنی شاعردر اثر توجه به شخصی معلوم وی را مورد تمجید و ستایش قرار می دهد ، نخستین مضمون رایج در قصیده مدح بوده است ، روشن ترین دلیل این است که دیوان بسیاری از شاعران فارسی زبان از سده سوم و چهارم تا سده هفتم هجری ، قسمت عمده دیوانشان را قصاید مدحیه تشکیل داده است ، بدین سبب خاورشناسانی هم که درباره آثار ادب فارسی مطالعه کرده اند بدین نکته توجه کرده اند ، مثلا ادوار براون انگلیسی نخستین مضمونی که در زبان فارسی برای قصیده شناخته مدح و ستایش است ، پس از آن به دیگر معانی که در قصاید آورده اند اشاره کرده است . از آغاز سده چهارم تا اوایل سده هفتم (دوران 300 ساله ادب فارسی) قصیده از رواج کامل برخوردار بوده و به تقریب به مدت 150 سال (از سده پنجم تا نیمه نخستین سده ششم هجری بالاترین میزان نوع شعر را در ادب فارسی به خود اختصاص داده است ...

Keywords:

قصیده , تغزلات قصیده , توصیف طبیعت , مدح و هجا , حکمت و فلسفه