محمد طرغه - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد

گلستان سعدی یکی از اثرهای شاخص ادبیات فارسی است با توجه به این که در زمان سعدی اثرهای پرتکلم و تصنعی باب روز بوده است و نویسندگان به تصنعی بودن و اطناب اثرهای خود می بالیده اند، سعدی به حق خرق عادت کردە و گلستان را به صورت کمینه ای به رشته تحریر درآورد. از همین دیدگاه با برخی از علایم داستان های کوتاه مدرن غرب خصوصا داستان های مینی مالیستی قابل بحث و بررسی هستند. علاوه بر این، رویکردهای مینی مالیستی نیز، که مینی مالیست ها از روی عمد و آگاهانه این رویکردها را انتخاب نموده اند، کم و بیش در گلستان سعدی هم جای بحث و گفتگو، و به حق حکایت های آن، شایان خوانش دوباره هستند. منظور از رویکردهای مینی مالیستی، همان راهکارهایی هستند که در داستان های کوتاه مدرن مورد استفاده قرار می گیرند. ولی در داستانهای مینی مالیستی استفاده های برجسته تری از آنها می شود و مینی مالیستها تا آن اندازه آنها را مدنظر خود قرار داده اند که امروزه به مثابه ی پایه های اصلی داستان های مینی مالیستی مورد توجه قرار گرفته اند. این رویکردها عبارتند از: رویکرد پدیدار شناسانه، آن داستانی و جلوه های دیگر آن، نقطه شروع و پایان داستان، دیالوگ و دغدغه و دلهره ی انسانها در بطن داستان. هدف اصلی این نوشتار هم خوانش حکایت های گلستان سعدی از همین دیدگاه و مقایسه ی آنها با داستان های مینی مالیستی خصوصا داستان های ریموند کارور است.

سعدی، داستان، مینی مالیستی