مریم سبطی - محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
فرهاد مشیری - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
سعید سماوات - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

کمبود فسفر در بیش از 70 درصد و کمبود مواد آلی در بیش از 60 درصد خاک های ایران گزارش شده است. در این شرایطاستفاده از کودهای آلی برای افزایش میزان کربن آلی خاکها و تامین عناصر غذایی پیشنهاد شده است. پروژه حاضر با هدفکاربرد توام کودهای آلی و شیمیایی در کاهش مصرف کودهای فسفری در تناوب گندم ذرت اجرا گردید. آزمایش در کرتهایثابت با دو فاکتور مصرف سوپر فسفات تریپل در 4 سطح (صفر، 100 ، 75 و 50 درصد توصیه کود (125 کیلوگرم در هکتار)) وکاربرد کود آلی در سه سطح (صفر، 10 و 20 تن در هکتار) قبل از کشت گندم استفاده گردید. پس از کشت گندم و ذرت،عملکرد، اجزای عملکرد، غلظت فسفرگیاه، فسفر قابل استفاده و کربن آلی در خاک اندازه گیری گردید .کاربرد توام کودشیمیایی فسفری و کود آلی سبب کاهش مصرف کود شیمیایی و افزایش کربن آلی خاک گردید. با در نظر گرفتن شاخصتولید در سیستم زراعی، کاهش 50 درصدی مصرف کود فسفری در کرت هایی که 20 تن از انواع کودهای آلی دریافت کردهبودند مشاهده شد(عملکرد دانه گندم با کاربرد 20 تن کود دامی 2650 کیلوگرم در هکتار و کاربرد 20 تن کمپوست زباله3080 کیلوگرم در هکتار).

فسفر، کود آلی، سیستم زراعی گندم ذرت