اسماعیل اسفندیاری اخلاص - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
محسن نایل - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
محسن شکل آبادی - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

به منظور بررسی اثر نظام های مختلف خاک ورزی و گیاه پوششی در یک دوره ی چهار ساله (1393-1389) و کشت مخلوط(تنها در سال زراعی 1393) بر شاخص مدیریت کربن، مطالعه ای در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا گردید.تیمارها شامل سه سطح خاک ورزی شامل NT : بدون خاک ورزی، MT : خاک ورزی کمینه و CT : خاک ورزی مرسوم؛ دو سطحگیاه پوششی شامل C1 : گیاه پوششی خلر و C2 : بدون گیاه پوششی؛ و سه سطح کشت شامل I1 % : کشت مخلوط افزایشی 50% لوبیا سبز + کدو، I2 : خالص لوبیا سبز و I3 : خالص کدو بودند. کربن آلی، کربن فعال و شاخص مدیریت کربن خاک تحت تاثیرخاک ورزی های مختلف و گیاه پوششی قرار گرفتند اما با کشت مخلوط رابطه معنی داری نشان ندادند؛ به طوری که بیشترینمقدار این ویژگی ها در تیمارهای NT-C1 و MT-C1 و کمترین مقدار در تیمار CT-C2 مشاهده شد. بهترین مدیریت جهت بهبودوضعیت کربن خاک، خاک ورزی های حفاظتی همراه با گیاه پوششی خلر شناسایی شد.

کربن آلی، کربن فعال، خاک ورزی حفاظتی