زهرا زیبایی - دانشجویان دکتری گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
رضا قاسمی فسایی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
پویا استوار

لجن فاضلاب سرشار از مواد آلی و عناصر غذایی، تاثیر مثبتی بر رشد گیاه دارد اما تجمیع عناصر سنگین نظیر سرب، کادمیم،کروم، مس، روی و نیکل موجود در آن، استفاده از این ماده را در کشاورزی محدود می کند. در مطالعه حاضر به منظور مدیریتبهینه استفاده از لجن فاضلاب ، این ماده همراه با بیوچار و بقایای پوسته برنج در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3 × 4 × 3 کاملاتصادفی با لجن فاضلاب در سه سطح (0 ، 50 و 100 گرم بر کیلوگرم خاک)، بقایا/بیوچار در چهار سطح (شاهد، بیوچار، بقایایگیاهی و بیوچار + بقایای گیاهی) و سه تکرار بکار گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب سبب افزایش معنی دارقابلیت دسترسی فلزات در خاک به ترتیب روی > آهن< منگنز< مس گردید. اما غلظت کادمیم و سرب عصاره گیری شده توسط دی تی پی ا در خاک پس از برداشت گیاه لوبیا ناچیز و کمتر از حد کشف دستگاه جذب اتمی بود. پایین ترین غلظت روی، مس وآهن قابل عصاره گیری خاک با دی تی پی ا در تیمار بیوچار + بقایای پوسته برنج مشاهده شد.

لجن فاضلاب، بیوچار، پوسته برنج، خاک آهکی