فاطمه سوگندی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شاهد، تهران،
سید میثم موسوی - عضو هیات علمی گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شاهد، تهران،
راضیه قناعتیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شاهد، تهران،

نمودارهای کنترل یکی از مهمترین ابزارهای کنترل فرآیند آماری بوده که نقش مهمی در ارتقاء کیفیت فرآیند و محصولات دارند. از پرکاربردترین نمودارهای کنترل، می توان به نمودارهای X - R و X - S اشاره نمود. از آنجایی که اغلب در شرایط کاربردی، خطای سیستم اندازه گیری باعث قرارگیری نابجای میانگین نمونه ها در نزدیک حدود کنترل و یا حدود هشدار می شود، قابلیت اطمینان برای تصمیم گیری درست جهت کنترل فرآیند کم شده و هزینه های بازرسی، خرابی و ... افزایش می یابد. از اینرو، در این مقاله با تبدیل حدود نمودارهای کنترل X - R و X - S به حدود فازی با استفاده از رویکردهای میانه فازی و میانگین فازی، ارزیابی دقیق تر و انعطاف پذیرتری را برای این نمودارها ارایه و پیشنهاد می شود. با مقایسه نتایج شبیه سازی مونت کارلو براساس معیار متوسط طول دنباله می توان کارایی بهتر رویکردهای ارایه شده در کشف شیفت در فرآیند را نسبت به رویکرد قطعی نشان داد. همچنین با مقایسه دو رویکرد جدید با آلفا-سطح میان دامنه فازی می توان به اثر بخشی بیشتر رویکرد میانه فازی در بین آنها پی برد.

نمودارهای کنترل آماری، نمودارهای کنترل فازی X - R و X - S، آلفا سطح میان دامنه فازی، میانه فازی، میانگین فازی