بهروز ادهمی - کارشناس ارشد معماری
علی امامیان فر - استادیارپایه یک

دوره سلجوقیان ، عصر گسترش معماری ، مفاهیم هندسی و ترقی فوق العاده هنر آجرکاری می باشد . درمعماری سلجوقی ، آجر به عنوان مصالح اصلی برای کلیه بناهایی می باشد که به واسطه آن شاهد به وجود آمدن زیباترین نقوش در انواع گل چین های آجری ، گره سازی ، خط های کوفی آجری و ... می باشیم . سلجوقیان با شناخت توانمندی های این عنصر ، استفاده ساختاری و تزیینی بسیار تکامل یافته ای از آن به وجود آوردند ، و در نتیجه آثار ماندگاری از جادوی آجر ایرانی را در ساخت و تزیین بخش های مختلف معماری ، برجای گذاشتند. تحقیق حاضر به دنبال بیان هنر آجرکاری در دوره سلجوقیان می باشد . دراین پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و بازدید از مساجد و مشاهده اماکن تاریخی ، مذهبی و با روش کیفی سعی شده است تا به شناسایی این هنر ارزشمند ، در دوره سلجوقیان پرداخته شود . نتایج حاصل شده بیانگر آن است که آجرکاری ؛ ریشه در قبل از اسلام دارد ، و همواره آجر ، مهم ترین مصالح معماری این سرزمین بوده است . در دوران سلجوقیان ، به تکامل خود رسیده ، و درهیچ دوره دیگری ، تجربه خلاقانه و منحصر به فرد آجرکاری سلجوقی ، تکرار نشده است

آجرکاری ، مفاهیم هندسی ، استفاده تزیینی ، معماری سل