نجمه تواضع - پژوهشگر دوره دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، مدرس مرکزآموزش عالی، فیروزآباد
محسن قاسمی - عضو هییت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم
فاطمه تواضع - دانشجوی کارشناسی شهرسازی، موسسه آموزش عالی آپادانا شیراز

دوره قاجار، دوره تفاوت در ارزش ها و اندیشه های معمارانه و تنوع در گرایش ها و شیوه های معماری شهری است. این تنوع و تضاد که متاثر از عوامل گوناگون و رویکردهای مختلف سنت و تجدد است بیش از همه در حوزه معماری مسکونی نمود پیدا می کند و ساختار یکنواخت خانه های شهر را به عرصه تفاوت می کشاند، تفاوتی که در تمامی اجزای تشکیل دهنده یک خانه، از فضای ورودی تا فضاهای داخلی رخ می نماید. ارزش ها و مفاهیم معماری سنتی به صورت یک زنجیر به هم پیوسته از گذشته های دور به نسل های بعد انتقال داده شده است اما در دوران معاصر عواملی چون غربزدگی و از خود بیگانگی فرهنگی باعث شده تا حلقه های این زنجیره از هم گسسته شود. حفظ حریم، که آسایش خانواده بدان وابسته یکی از اصول ارزشمند معماری گذشته بوده که متاسفانه در دوران معاصر کمرنگ یا به طور کلی نادیده گرفته شده است. بدین روی، در این مقاله سعی شده به بررسی خانه های دوران قاجار و دوره معاصر پرداخته شود. فرضیه تحقیق بر این مبناست که با دانستن چگونگی تغییرات در معماری تحت تاثیر روابط انسانی و اجتماعی در دوره های مختلف، می توان در آینده، معماری پاسخگو با توجه به شرایط جدید روابط انسانی پیش بینی نمود. روش پژوهش در این مقاله با تلفیق دو روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و تطبیقی می باشد، که پس از شناخت مفاهیم نظری ورودی، به بررسی تطبیقی نمونه هایی از ورودی خانه های سنتی دوران قاجار و معاصر شیراز پرداخته می شود و در آخر نتیجه می گیریم که باید ورودی های امروز را با رعایت اصول گذشته به روز و با عملکردی مطلوب طراحی کنیم تا حس ورودی فراموش نشود.

خانه سنتی، ورودی، خانه قاجار، خانه معاصر