ایمان ابراهیم زاده - کارشناسی ارشد متالوژی دانشگاه مالک اشتر اصفهان
غلامحسین اکبری - دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

برنجهای آلیاژی با درصد روی بالا فازها و ریز ساحتارهای مختلف در دماها و سیکل های عملیاتی متفاوت می باشند. اعمال سیکل های مختلف عملیات حرارتی می تواند نوع درصد حجمی این فازها را تغییر دهد. و منجر به ایجاد خواص متنوعی می گردد که بی شباهت به رفتار فولادها نمی باشد. در این تحقیق نمونه هایی از آلیاژ کار شده CuZN40A11 که از برخی برنجهای با استحکام بالا محسوب می شود در دمای 750درجه سانتیگراد به مدت 4 ساعت نگه داری شده و سپس کوئنچ گردیدند. عملیات حرارتی بازپخت در دماهای 500،465،350،250،150 درجه سانتی و زمانهای 20،5 دقیقه و 1 و 4 ساعت صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که بعد از عملیات کوئنچ در کلیه نمونه ها فاز زمینه β همراه با رسوبات کشیده مشاهده می گردد. با افزایش زمان آنیل فاز α در نمونه های بازپخت شده در دماهای 350،465 و 500 درجه سانتیگراد ظاهر گردید اما در دماهای پایین تر فاز α مشاهده نشد. رسوبات کشیده ای که از مرحله قبل از عملیات حرارتی وجود داشته اند در حین بازپخت تغییر نکرده اند. این رسوبات عموما شامل عناصرMn و Si بودند. بین نتایج سختی و ریزساختار های بدست آمده همخوانی مناسبی مشاهده شد. در کلیه دما های بازپخت و زمان های کم افزایش شدید سختی مشاهده شده است که این پدیده از دید صنعتی قابل توجه است.

عملیات حرارتی بازپخت،برنجهای استحکام بالا، برنجهای α_β ،آلیاژCuZn40A11