عابد تقوی - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه مازندران
سیدرسول موسوی حاجی - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه مازندران
مهدی عابدینی عراقی - کارشناس ارشد باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مازندران
انسیه خاکباز - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه مازندران

بر اساس منابع تاریخی،شهر فریم در ولایت طبرستان، در دوران ساسانی و قرون اولیه اسلامی،از جمله مراکز شهری بوده که نقشی فعال در تحولات پهنه فرهنگی طبرستان داشته است. این شهر، مقر اصلی دو خاندان محلی طبرستان به نامه ای آلقارن و آلباوند بوده است. محوطه شاهنشین بهعنوان بخشی کوچک از شهر تاریخی فریم، طی سال های 1385، 1387 و 1388ش. مورد کاوش باستان-شناسانه قرار گرفت. ماحصل این کاوش ها کشف آثار معماری، سفالی و دیگر یافته های فرهنگی بود. ضرورت مطالعه بر روی آثار سفالین این شهر، بیشتر به دلیل شناخت هرچه بیشتر از توالی گاهنگاری و مطالعه گونه های شاخص سفالی در قرون اولیه اسلامی این منطقه انجام گرفت. زیرا علیرغم وجود محوطه های قرون اولیه اسلامی، تاکنون مطالعه علمی بر روی محوطه های اسلامی مازندران با تمرکز بر طبقه بندی،گونه شناسی و مقایسه تطبیقی سفالینه های حاصل از کاوش انجام نگرفته است. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و شیوه های گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و مطالعات میدانی، درصدد ارایه گاهنگاری نسبی محوطه شاه نشین بر اساس یافته های سفالی است. براساس مطالعات گونه شناسی و تحلیل آماری سفال های شاخص مجموعه و نیز بهره گیری قراین تاریخی، استقرار در محوطه شاه نشین فریم، از اواخر عصر ساسانی آغاز گردید و در اواخر قرن پنجم هجری قمری رو به افول نهاد. دوره شکوفایی محوطه مربوط به قرون سوم و چهارم هجری قمری است.

طبرستان، شهر تاریخی فریم، کاوش های باستانشناختی، محوطه شاه نشین، سفال اسلامی