وحید جهان نو - دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون

در نزدیکی پایانه رودخانه هیرمند تپه های کم ارتفاع اما وسیعی به نام شهر سوخته قرار دارند که محل شکل گیری یکی از عظیم ترین مراکز شهری ایران در دنیای باستان بوده است. این محوطه باستانی در 56 کیلومتری شهر زابل واقع شده است. سفال های ساده شهر سوخته با نقوش بر روی آنها با قدمتی 5000ساله در چهار دوره در انواع مختلف یافت شده و بستری مناسب را برای پژوهش فراهم کرده است. این پژوهش را می توان بر اساس هدف بنیادی دانست زیرا مطالعه، مصاحبه و مشاهده درصدد شناخت و گسترش اطلاعات در مورد سفال های شهر سوخته است. سفالینه ها منقوش و غیر منقوش که در فصلهای مختلف کاوش، ابتدا توسط گروه باستان شناسی ایزمیو به سرپرستی پرفسور توزی و پس از آن توسط دکتر سجادی در محوطه باستانی شهر سوخته با 5000سال قدمت کشف شده، یکی از اسناد معتبر در شناسایی فرهنگ مردمان این شهر شناخته می شود. روانی قلم، اغراق در فرم، تجرید و انتزاع از خصوصیات بارز این نقوش به شمار می روند که باعث نقش بستن طرح هایی دل انگیز بر روی این سفالینه ها شده اند. بررسی های انجام شده نشان داده حدود 75 درصد از سطح شهر سوخته پوشیده از قطعات سفال است که می توان آنها را به گروه های نخودی، خاکستری و قرمز رنگارنگ تقسیم کرد،همین طور به خاطر ارتباط شهر سوخته با منطقه دشت سند، برخی از سفال های رنگین نوع نال نیز به این شهر راه یافته اند.

سفال، نقوش سفالینه ها، شهر سوخته