عباس دولت یاری
زهرا دولت یاری
ماندانا گلستان نژاد
زهرا صالحی

نقش سفال های دشت قزوین که متاثر از شرایط اقلیمی، فرهنگی، تاریخی و همچنین بافت تصویری منطقه است. هنرمندان و سفال گران این نقوش، با توجه به برداشتها، باورها، فرهنگ و قدمت تاریخی این دیار، طرح و نقش های خاصی را که حاوی مفاهیم آشکار و پنهان (نمادین) است، بر روی سفال های خود با اشکال مختلف به کار میگیرند. در این پژوهش سعی بر آن داریم که نقوش سفالینه های پیشازتاریخ دشت قزوین (محوطه های چهار بنه و ابراهیم آباد) را علاوه بر جنبه زیبایی، کارکرد نمادین آن را به روش توصیفی- تحلیلی به برسی: عواملی خواهیم پرداخت که در شکل گیری و شیوه بروز آن موثر بودهاند. این پدیده های تصویری معانی و مفاهیم متفاوتی دارند و تاثیرات الهامات طبیعی در آنها، گاه به چنان شکلی از انتزاع نایل میشود که بهسختی میتوان معادلی برای آن در پدیده های پیرامون بازشناخت.با توجه به گذشته تاریخی و حماسی مردم قزوین و نوع باورها و فرهنگ حاکم در این منطقه، همچنین طبیعت ویژه این دیار، نوعی نمادپردازی و تداعی وقایعی هستند که درواقع حلقه اتصال میان جهان معقول خودآگاهی و جهان غریزهاند و سفالگران به این طریق به نمادین کردن عناصر طبیعی و آرمانهای خود بهصورت طرح و نقوش میپردازند.

نقوش، سفال، چهار بنه، ابراهیم آباد، دشت قزوین