مرضیه رمرودی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
جمیله واعظی - دانشیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
حمید اجتهادی - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
فرشید معماریانی - استادیار، گروه گیاهشناسی، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

براساس مطالعات گذشته، صفات مورفولوژی دانه گرده در جدایی و تمایز گونه های گیاهی نقش بسزایی دارد. در این مطالعه مورفولوژی دانه گرده در گونه Phlomoides. binaludensis Salmaki & Joharchi و labiosiformis (Popov) Adylov, Kamelin Ph & Makhm . با استفاده از میکروسکوپ نوری ) LM ( و الکترونی نگاره ) SEM ( مورد بررسی قرار گرفت. پس از نمونه برداری از مناطق مختلف استان خراسان رضوی، دانه های گرده جدا شده از دو گونه فوق الذکر، با روش Erdtman استولایز شدند. دانه های گرده استولایز شده با میکروسکوپ نوری و الکترونی عکس برداری شده و صفاتی مانند طول محور قطبی) P(، طول محور استوایی) ،)Eنسبت P/E ، طول قطاع در نمای قطبی، ضخامت اگزین و تزیینات سطح اگزین مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه دانه گرده نشان داد که نوع تزیینات سطح اگزین در هر دو گونه، مشبک ) Reticulate ( است. همچنین طول محور قطبی، طول محور استوایی، نسبت P/E ، طول قطاع در نمای قطبی و ضخامت اگزین در گونه Ph. binaludensis به ترتیب برابر با 1/ 4± 1/ 65 ، 1/ 4± 5/ 39 ، ، 6/ 1، 3/ 3± 62 ، 2/7±0/2 و در گونه Ph. labiosiformis برابر 7/ 3± 2/ 64 ، 1/ 6± 43 ، ، 5/ 1، 9/ 2± 3/ 59 و 3/ 0± 3/ 2 می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده، دوگونه مورد مطالعه نمی توانند با استفاده از صفات گرده شناسی از هم متمایز شوند.

گرده شناسی، SEM ،Phlomoides labiosiformis ،Phlomoides binaludensis ، استان خراسان رضوی