نجمه قاسم زاده - کارشناس ارشد طراحی شهری
شریفه سرگلزایی - هییت علمی دانشگاه زابل، گروه شهرسازی

انسان، ارتباطات و کالبد سه رکن اصلی شهر در شهرهای اسلامی هستند. در این میان محلات با استقرار عناصر محلی از جمله مذهبی، فضای سبز، آموزشی و تجاری خرد محل های در خود که به عنوان عناصر ضروری شهر اسلامی مطرح می باشد، همواره نقش کلیدی و تعیین کننده در تعاملات اجتماعی (رابطه انسان با جامعه و طبیعت) داشته اند. بوستان های محلی به عنوان مکانی برای ارتباط انسان با طبیعت و خدا و خود و همچنین مدرسه به عنوان مرکزی برای تعلیم و تربیت از عناصر مهم و ضروری در شهرهای ایرانی-اسلامی هستند. اما امروزه آنچه در روند شکل گیری و احداث این عناصر به چشم می خورد، عدم مکانیابی مناسب آنها، جداییگزینی آنها از یکدیگر در بافت های محل های جدید و قدیم و تک عملکردیشدن این کاربری ها می باشد. این تحقیق سعی برآن دارد با ارایه راهکارهای مکان گزینی بهینه این عناصر به ساختاری متناسب با شهرسازی ایرانی-اسلامی در مقیاس محله دست یابد. روش پژوهش براساس هدف کاربردی بوده و براساس روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است. برای این منظور مدلی مفهومی از مقایسه تطبیقی شاخص های مکان گزینی و معیارهای شهرسازی ایرانی-اسلامی ارایه شده است. نتایج تحقیق راهکارهای جهت مکان گزینی بهینه این عناصر متناسب با شهرسازی ایرانی-اسلامی ارایه می دهد

محله، کاربری های محلی، شهرسازی ایرانی-اسلامی، مدل مفهومی