فاطمه محمدعلی نژاد - عضو هیات علمی گروه مهندسی معماری دانشگاه شهید چمران اهواز،
مریم قاسمی نسب - دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه شهید چمران اهواز،

توسعه پایدار یکی از مباحث رایج عصر حاضر است و در حوزه معماری، طراحان را به سوی طرح هایی هدایت می کند که واجد پایداری در سه حوزه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است. معماری سنتی ایران واجد ویژگی هایی است که از جنبه مبانی و ارکان توسعه پایدار قابل بررسی است. گودال باغچه به عنوان یکی از عناصر معماری سنتی ایران رابطه ای حکیمانه میان انسان و طبیعت را نشان می دهد که سالیان پیش توسط ایرانیان با نگاهی جامع و در راستای حفاظت از محیط زیست شکل گرفته است. تاکنون مطالعات بسیاری در حوزه شناخت ویژگی ها و کارکردهای گودال باغچه در معماری ایران صورت پذیرفته است. در مقاله حاضر با هدف آگاهی جامع تر نسبت به نقش گودال باغچه در تحقق ارکان توسعه پایدار به پژوهشی کتابخانه ای پرداخته شده است. برای نیل به این هدف، ابتدا توسعه پایدار و ارکان زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن تشریح و ویژگی های گودال باغچه بر مبنای هر سه رکن بررسی شده است. نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که گودال باغچه واجد ویژگی های ارزنده است که در آن سه رکن توسعه پایدار تحقق یافته است. در این راستا در پژوهش حاضر ویژگی ها و کارکردهای گودال باغچه در سه حوزه پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی طبقه بندی و ارایه شده است.

گودال باغچه، توسعه پایدار، پایداری زیست محیطی، پایداری اقتصادی، پایداری اجتماعی