فاطمه نکونام - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
محمد رضا فتاحی مقدم - استاد گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشکده تهران
علی عبادی - دانشیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

زردآلو (Prunus armeniaca L) متعلق به جنس پرونوس است و کشور ایران از نظر میزان تولید این محصول ارزشمند دارای مقام دوم جهانی می باشد که نشان دهنده اهمیت انجام تحقیقات بیشتر جهت اصلاح ارقام و ایجاد شرایط مطلوب کشت و کار آن می باشد. در این پژوهش 4 رقم زردآلوی بومی ایران در شرایط آب و هوایی کرج از نظر میزان ریزش میوه و عملکرد مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش به صورت تلاقی های دی آلل کامل انجام پذیرفت. داده های مربوط به تشکیل میوه در سه دوره شمارشی جمع آوری و میزان تولید میوه در هر مرحله بررسی شد. اولین ریزش میوه حدود 10 روز بعد از گرده افشانی اتفاق افتاد و مربوط به گلهای گرده افشانی نشده بود. با توجه به اینکه گرده افشانی به صورت دستی انجام شده بود علت آن به نقص مادگی و عقیمی گلها نسبت داده شد که بر اساس نتایج تفاوت معنی داری بین ارقام از نظر درصد تشکیل میوه در این مرحله مشاهده شد و بیشترین ریزش در ارقام نصیری و شاهرودی و کمترین ریزش میوه در رقم جهانگیری بود. ریزش دوم میوه حدود 20 روز بعد از گرده افشانی و مربوط به میوه چه های تلقیح نشده ای بود که در اثر ناسازگاری گرده افشانی ریزش نمودند، نتایج نشان داد که هر 4 رقم مورد بررسی خودناسازگار بوده و بین ارقام ناسازگاری مشاهده نشد. سومین ریزش میوه حدود 45 روز بعد از گرده افشانی مشاهده شد و مربوط به سقط جنین می باشد که بر اساس نتایج در ارقام نصیری و شاهرودی تعداد زیادی از میوه ها ریزش نموده و تفاوت معنی داری با دو رقم نوری و جهانگیری مشاهده شد و مشخص شد که رقم جهانگیری دارای بالاترین سلامت مادگی است. نتایج بررسی جوانه زنی دانه گرده نشان داد که نرعقیمی در ارقام مورد مطالعه منتفی است و اثرات ساده مربوط به نوع والد گرده دهنده در تشکیل میوه اولیه معنی دار نشد.

زردآلو، عقیمی، خودناسازگاری، دانه گرده، تشکیل میوه