شبنم بیداریان - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
اعظم اکبری احمدآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانسنجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
الهه رهبری - دانشجوی کارشناسی ارشد روانسنجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
پریسا خرد فلاح - دانشجوی کارشناسی ارشد روانسنجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

نیازسنجی از اولین مراحل برنامه ریزی است که در آن ابتدا نیازها شناسایی شده، به ترتیب اولویت درجه بندی می شوند و سپس لیستی از نیازها و اقدامات متناسب با آن جهت برنامه ریزی جدید یا اصلاح برنامه موجود ارایه می شود. نیازسنجی آموزشی در واقع تشخیص کاستی ها و خلاءها در یادگیری و تعیین ضرورت های آموزشی و پرورشی براساس آنها می باشد. در این مقاله ابتدا به بیان مفهوم نیاز و نیازسنجی، سطوح نیازسنجی، اهمیت و ضرورت نیازسنجی می پردازیم و سپس چارچوب نیازسنجی را با ذکر متغیرهای آن در دو حالت برنامه جدید و برنامه موجود بررسی کرده و در پایان، چهار دسته روش های نیازسنجی شامل 1- روش های هدف محور 2- روش های توافق محور 3- روش های مسیله محور 4- روش های ترکیبی و مهم ترین تکنیک های آنها را به اختصار توضیح می دهیم. آشنایی با تکنیک های نیازسنجی برای همه برنامه ریزان و پژوهشگران مخصوصا برنامه ریزان حوزه تعلیم و تربیت بسیار مفید و ضروری می باشد.

نیازسنجی آموزشی، برنامه ریزی آموزشی، چارچوب نیازسنجی، روش های نیازسنجی